Bursa Yöresi Kostümü

Halk Oyunları

Halk oyunları yörenin yaşayışları, kültürel motifleri ve doğa olayları gibi etmenleri içerisinde barındırır. Halk Halk Oyunlarıoyunları çoğunlukla köylü tarafından, dini ve milli bayramlarda , düğünlerde, askere uğurlamada, doğumda, kazanılan zaferin sonucunda, ferfene, barana, sıra gezmesi, yaren sohbeti gibi toplantılarda oynanmaktadır.

Oyunlar genellikle oyun oynamaya elverişli açık alanlarda oynandığı gibi kapalı yerlerde oynanır. Giyilecek olan kıyafet, oyun oynamayı gerektirecek nedene göre değişmektedir.

Türkiye’de halk oyunlarına mutlaka bir müzik aleti eşlik eder. Kimi yerlerde, özellikle kadınlar türküyle de oynamaktadır. Oyunlar isimlerini, yaratıcısı kişinin adından, coğrafi bölge adından, tabiat olaylarından, içerdiği konudan alır.

Halk Oyunları Anadolu’da Nesilden Nesile Aktarılır

Özellikle düğünlerde, yörede iyi oynadığı bilinen kişiler davet edilir. Çünkü topluluğun başında yörenin müziklerini ve oyunlarını iyi bilen ve saygın kişiler bulunur. Halk Oyunları figür bakımından zenginliğini bu kişilere borçludur. Onlar maharetini ustalığını göstermek için kendine özgü doğaçlama figürler yapar. Böylece oynayan ya da oynamayan insanlara özellikle gençlere oyunlar gösterilmiş, aktarılmış olur.

Folklor Nedir?

Folklor, halkın adetlerini, geleneklerini, türkülerini, efsanelerini, inançlarını, edebiyatlarını inceleyen bir bilim dalıdır. Folklor genel olarak toplumun örf ve adetlerini araştırır böylece topluluğun yaşayışını ve düşünüşlerini anlatmaya çalışır. Folklorun araştırma sahası oldukça geniştir. Nedeni ise, toplumu tüm yönleri ile araştırır. Bu araştırmalara bütün kültür unsurları, giyinişleri, halk oyunları, yemekleri, masalları, fıkraları, türküleri gibi tüm sanat kategorileri girer.

Folklor, kelimesi tüm dünyada kullanılan bir kelimedir. Bu kelime ilk olarak 1846 yılında W.J. Thoms tarafından kullanılmıştır. Halk kültür değerini karşılayan bir terim olarak dünyanın her yerinde kullanılmaya başlanmıştır. Folklor kelimesi ülkemizde halkiyat adıyla Ziya Gökalp tarafından kullanılmış olup, daha sonra Halk Bilgisi adını almıştır. Günümüzde ise daha çok folklor kelimesi kullanılmaktadır.

Folklorun, sözlükteki anlamı halkın yaşayışı, inançları, duyuş ve düşünüşü örfü âdetidir.
Halk Edebiyatındaki anonim eserler, masallar, maniler, bilmeceler, atasözleri, deyimler, rivayetler, efsaneler folklor mahsulleri olarak değerlendirilir.

Halk Oyunları Nedir?

Folklorun en önemli bileşenlerinden biridir. Köy ve kasabalarda oynanan yöresel oyunları ve yöresel dansları ve kostümlerini inceleyen bir bilim dalıdır.

Folklor ile Halk Oyunları terimleri birbirine karıştırılmamalıdır. Folklor halk bilimi demektir. Halk oyunları ise sadece o yörenin oyunlarını, danslarını ve giyim kuşamını kapsayan bir bölümdür. Türk Halk Oyunlarının bir çoğu derlenip, toplanıp bir dans haline getirilmiştir fakat henüz tamamının toparlanma süreci hala devam etmektedir. Türkiye 4000’in üzerinde oyun ve karakterleri ile dünyanın en zengin halk oyunlarına sahip ülkesi olarak bilinmektedir. Kültür ve medeniyetler beşiği olan Türkiye’de, her yörede ayrı çeşitlilikte oyunlar, çok çeşitli giysiler ve yöreye has müziklere rastlanmaktadır.

“Halk oyunları, ait olduğu toplumun orijinal karakterlerini taşıyan, fertlerin müşterek duygu düşünce ve davranışlarını sergileyen, başkasına göre yalnızca güzel, ama kendi içinde ilgilenen kişinin dünyasını aydınlatma özelliğine sahip bir kültürel kimliktir.”

Birlikte oynamanın avantajı ile kişiye kaynaşmayı, beraber hareket etmeyi, paylaşmayı ve kendini ifade etmeyi öğreten Halk Oyunlarının bu özelliklerinden yola çıkarak, uygulanacak etkinliklerle Türkiye insanının bireysel gelişiminin yanı sıra toplumsal gelişiminin de sağlanmasına katkıda bulunmaktır.

Halk oyunları ve halk dansları birbiri ile kesinlikle karıştırılmamalıdır. Çünkü halk dansları sadece kültürümüzü yansıtan danslarımızdan (zeybek, horon, hora, karşılama vb.) ibarettir. Halk oyunları ise Türk kültürüne ait tüm oyunları (beştaş, yağ satarım bal satarım, orta oyunu, meddah vb.) kapsamaktadır.

Halk Oyunlarının Türlerine Göre Sınıflandırılması

  • Hora Oyunu
  • Zeybek Oyunu
  • Kaşık Oyunu
  • Horon Oyunu
  • Halay Oyunu
  • Bar Oyunu

Konularına Göre Halk Oyunları

  • Toplumsal olayları konu alan oyunlar
  • İnsan tabiat ilişkisini konu alan oyunlar
  • Aşkı ve sevgiyi konu alan oyunlar
  • Kızla erkeğin birbirine kur yapmasını konu alan oyunlar
  • İnsan ve hayvan ilişkilerini konu alan oyunlar
  • Hayvan ve Doğa Taklidi içeren oyunlar
  • Tarımı konu alan oyunlar (Ekin biçimi, ürünün zarar görmesi gibi)
  • Meslekleri konu alan halk oyunları (Çobanlık, ekmek yapımı, inek sağılması kadınların yapmış olduğu günlük işleri taklit ederek erkeklerin oynadığı oyunlar, gibi)
  • Rakamlarla ifade edilen oyunlar
  • Savaşı ve kavgayı konu alan oyunlar
  • Askere uğurlamayı konu alan oyunlar
  • Bir iş üretimi ile ilgili oyunlar (İp eğirme gibi)

 

İlgili Yazılar

Horon Oyunu, Bölgeleri, Kostümü ve Özellikleri

Hora Oyunu Hangi Bölgelerde ve Nasıl Oynanır, Kostümü Nasıldır?

Zeybek Oyunu Nasıl Oynanır? Zeybek Kostümü Nasıl Giyilir?

Bar Oyunu, Bölgeleri, Kostümü ve Özellikleri ve Atabarı

Kafkas Oyunu, Bölgeleri, Kostümü ve Özellikleri

Kaşık Oyunu Nasıl Oynanır? Kaşık Oyunu Bölgeleri ve Kostüm Özellikleri